Addaks (Addax nasomaculatus) Hayvanı İle İlgili Bilgiler
Addaks adlı hayvan boynuzları nedeniyle bazen “Vida Boynuzlu Ceylan” olarak da bilinmektedir. Addaks hayvanı Kuzey Afrika’da ki sahra çölünde çeşitli izole alanlarda bulunan kritik derecede tehlike altındaki bir memelidir. Addax, doğal habitatları içinde son derece nadirdir ve vahşi doğada sadece 500 Addax kalmıştır, bu antilop maalesef yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalabilir.
Addaks Hayvanıyla İlgili Genel Bilgiler
Addaksın baş ve vücut uzunluğu 150 – 170 santimetre arasında değişmektedir. Erkekler dişilerden biraz daha uzundur ve omuz yüksekliği 105 – 114 santimetre arasında değişirken bu yükseklik dişi Addaks’larda ise 93 – 108 santimetre arasında ölçülmektedir. Erkekler 99 ila 124 kilogram ağırlığındadır ve dişiler 60 – 125 kilogram ağırlığındadır.
Addaks’ın derisi mevsimlere göre değişmektedir. Kış aylarında, derileri beyaz, arka ayakları ve bacakları olan grimsi kahverengi bir renktedir. Yaz aylarında, derileri daha hafif, neredeyse tamamen beyaz veya açık bej rengindedir. Bu renk değişimi daha fazla ısı yansıtarak vücut ılımanlığını korumaya yardımcı olur. Kuyruklarında siyah / kahverengi yün tutamları var.
Hem erkek hem de dişi Addaks, alınlarında burunları üzerinde bir ‘X’ şekli oluşturan tüy bulunmaktaktadır. Onların boynuzları 2 – 3 bükümlüdür ve erkeklerde 120 santimetre ve kadınlarda 80 santimetreye ulaşabilirler. Boynuzlar arasında uzun, siyah tüyleri boyunlarında kısa bir yele ile biter.
Addaks’ın kısa, kalın bacakları ve düz tabanları olan geniş, yassı çukurları vardır ve bunlar kumun içine batmasını engeller. Addaks’lar koşarken arka ayakları ön ayaklarının hemen bitiminde yer alır hatta yerine geçer. Bu nedenle arkalarında tek parça iz bırakırlar. Antilopların en yavaş koşucularından biri olarak kabul edilir, ancak bu yapıları çöl arazisine olan adaptasyonundan kaynaklanmaktadır.
Addaks, büyük, kare şekilli dişlere (inekler gibi) sahip oldukları ve tipik yüz bezlerinden yoksun oldukları için diğer antilop türlerinden ayrılırlar.
Addaks Hayvanlarının Yaşadığı Habitat
Addaks kumlu çöl arazisini ve taşlı çölleri, yarı çöl ve kuru stepleri tercih eder. Addakslar genelde gün boyunca dinlenirler, çoğunlukla büyük kayaların yakınında bulunan rüzgâr ve sıcak güneşe karşı korunmak için kullanılan derin çukurlarda ortaya çıkar.
Addaks Hayvanlarının Beslenmesi
Addaks otçul bir hayvandır ve yiyecekleri genelde çöldeki sulu meyveler ve bu buldukları ağaçların yapraklarıdır. Yedikleri bitkiler arasında Aristida otları, çöl otları, uzun ömürlü ve küçük çalılardan (varsa) oluşur. Ayrıca Parnikum çimleri üzerinde beslenirler, böylece sadece iç sürgünleri ve tohumları yiyip kuru, dış yaprakları göz ardı ederler. Bu tohumlar addaks diyetinde yeterli protein sağlar. Addaks, bitkilerden aldıkları nemden memnun olduklarından su olmadan yaşayabilirler.
Addaks Hayvanının Davranışları
Addaks, gece hayvanlarıdır ve aşırı çöl koşullarına adapte olmuştur. Addakslar birbirlerinden uzakta yaşarlar ve geniş mesafelerde birbirlerini tespit etmelerini ve iletişim sağlamalarına olanak sağlayan gelişmiş duyusal becerilere sahiptirler. Addaks ayrıca yağış miktarını takip edebilir ve bitki örtüsünün daha bol olduğu yağmurlu alanlara yönelir. Bazı addaks, hem erkek hem de kadın addaksı olan 5 – 20 kişiyi içeren sürülerde yaşamaktadır. Sürüler genellikle tek bir yerde kalır, ancak yiyecek bulmak için dolaşabilirler. Sürüler genellikle en büyük baskın erkek tarafından yönetilir.
Addaks Hayvanlarında Üreme
Erkek addax, 3 yaşında cinsel olgunluğa ulaşır. 257 – 264 gün (8 – 9 ay) gebelik süresinden sonra, dişiler, 4.7 – 6.75 kilogram ağırlığındaki bir yavru doğurur. Genç addaks 6 hafta boyunca saklanıyor ve günde 2 – 3 kez annesi tarafından beslenmesi sağlanır. Genç addaks, çok zayıftır. Addaks hayvanlarının ömrü yaklaşık 19 yıldır.